Waste & material traceability solution for sustainable facilities
Öyle bir çağda yaşıyoruz ki, fazla tüketim bir norma dönüştü, “İhtiyacın kadar kullan” cümlesi de bir uyarıya. İkinci Dünya Savaşı sonrasında patlayan ekonomik gelişim, fazla tüketimi bir ihtiyaca ve sosyal statü simgesi haline getirdi. Ancak sınır tanımayan ve dünyanın belli kesimlerini refaha boğan bu durum, hepimizi tehdit etmeye başladı. Tüketim hızı böyle devam ederse 2030’da iki dünyanın sahip olduğu kadar kaynak tüketmiş olacağız! Şimdi, daha yaşanabilir bir dünya ve sürdürülebilir bir gelecek için mücadele zamanı ve bu konuda temel bir rehber var: Her sektörde döngüsel dönüşüm ve döngüsel ekonomi (circular economy).
Son yıllarda dillere pelesenk olan döngüsel ekonomi örnekleri; hükümetlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve uluslararası kuruluşların eylem planlarının ayrılmaz bir parçası. Yakın bir dönemde Avrupa Birliği’nin Döngüsel Ekonomi Eylem Planı ile ilgili çarpıcı değişiklikler yapması da bu yeni ekonomi modeli doğrultusunda yeni rotalar çizilmesine ön ayak oldu. Tüm dünyanın radarındaki bu kavramı daha yakından incelemeye ne dersiniz?
En kaba tabirle, döngüsel ekonomi sorunlu doğrusal ekonomi modeline karşı geliştirilmiş bir strateji. Doğrusal ekonomi modeli refahımızı büyütse de hiçbir sınır tanımadı. Tek amaç kar olunca da dünya bu durumu daha fazla kaldıramayacak noktaya geldi. İklim krizi ve aslında bilinçsiz tüketimin tetiklediği hastalıklar gibi hala devam eden tehditler, geleceğimizi riske attı.
Artık gezegene ve doğaya saygıyı temel alan ve etik çerçeveler içinde gelişen bir büyümeye, bu sayede de insanların daha eşit şartlarda yaşadığı bir sisteme geçmeye ihtiyacımız var. Döngüsel ekonomiye geçiş de en çok kabul gören sürdürülebilir kalkınma yöntemi. Ancak son Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) raporuna göre dünya ekonomisinin döngüsellik oranı sadece %8.6 ve böyle devam ettiğimiz takdirde ne Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) ne de Paris Anlaşması hedeflerine ulaşabiliriz. Peki döngüsel ekonomiye geçiş bize ne kazandıracak? Akıllı atık yönetimi tüm bunların neresinde?
Doğrusal ve döngüsel ekonomi arasındaki en büyük fark, “al-yap-at” modelinin terk edilmesi. Döngüsel ekonomi modeli gezegene saygıyı esas alarak israftan kaçınmayı önceliklendiriyor. Ham madde başta olmak üzere her çeşit kaynağın maksimum ekonomik değeri sağlayarak şekilde kullanımına odaklanıyor. Bu optimal kullanım da dijital atık yönetimi ve kaliteli geri dönüşüm uygulamaları sayesinde gerçekleşiyor. Bir sürecin çıktısının diğer sürecin kaynağı olduğu biyoloji temelli modelin temel ilkeleri ise şunlar:
Kısacası, döngüsel ekonomi için yapılan projeler üretim zincirlerindeki birçok faktörü birbirine bağlayarak kaynakların verimli bir biçimde yeniden kullanımına odaklanır. Bunun için ham maddelerin çıkarılma yöntemlerinden tüketim alışkanlıklarının değişimine kadar döngünün her adımı sürdürülebilir bir şekilde ele alınır.
Bu yüzden döngüsel ekonomi, daha sürdürülebilir ve dayanışma bazlı yeni bir pazar yaratarak “döngüyü kapatmayı” hedefler. Ayrıca ülkeler iklim krizine karşı karbon emisyonlarının azaltılmasına önemli katkılarda bulunurken, ithal kaynaklara olan bağımlılıklarını da azaltabilir ve yeni istihdam alanları ile ekonomik büyüme yaratabilir. Bunu başarmak için hükümetlerin ve özel sektörün, sürdürülebilir iş modelleri ve yönetişim ile geçiş sürecini başlatması gerekir.
Döngüsel ekonomi stratejisi 3R Kuralı’nı hatırlatabilir, “Reduce, reuse, recycle.” Türkçeye “Azalt, tekrar kullan, geri kazandır” olarak çevrilen bu temel kural, döngüsel ekonomi ilkelerinin sadece bir alt kümesi olabilir! Üretim aşamasına tamamen yeni bir yaklaşım getiren döngüsel model, şu düşünce tarzına dayanır:
Peki araçlar neler olabilir?
Zor mu görünüyor? Yeni bir çağın kapısını aralayan Endüstri 4.0’ın yarattığı dijital inovasyonları kullanarak tüm değer zincirlerini ve malzeme akışlarını bu ilkelere uyumlu hale getirebilirsiniz. Şirketiniz için doğru döngüsellik hedefleri belirlemeyi ve bu hedeflerin gerçekleşme yüzdesini de ölçebilirsiniz. Ama nasıl? Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) bu konuda da bazı kriterler koydu!
WBCSD üyesi 30 küresel şirket, geçtiğimiz yıldan beri düzenli olarak bir araya geliyor. Bu toplantılarda döngüsel ekonomi fırsatları görüşülüyor ve kurumsal hedefleri belirlemek için Döngüsel Dönüşüm Göstergeleri (CTI) oluşturuluyor. Amaçları sürdürülebilir kalkınma performansını daha da geliştirmek olan bu göstergeler temel olarak şunları inceliyor:
Bu çerçeve şirketlere somut içgörüler sağlayarak döngüsel ekonominin neresinde durduklarını görme fırsatı sunuyor. Böylece müşteri ve yatırımcıların da taleplerine hızla cevap vererek döngüsel ekonomiye geçiş sürecini büyük ölçüde hızlandırmak amaçlanıyor. Rehberin temel araçları ise şöyle:
Bu araçları kullanarak nerede durduğunuzu görmek istiyorsanız, şu Döngüsel Dönüşüm Göstergeleri’ni takip etmeniz yeterli:
Sosyal, ekonomik ve çevresel açıdan sürdürülebilir bir dünya için gerekenleri işaret eden Döngüsel Dönüşüm Göstergeleri için en önemli sektörlerden biri -şaşırtıcı gelebilir ama- dijital atık yönetimi! Bu çözümler şirket performansını geliştirmekle kalmıyor, kazanılan materyaller tüm Sürdürülebilir Kalkınma ve iklim hedefleri için bir temel oluşturuyor.
Yeni ekonomik vizyonun temel direklerinden biri olan akıllı atık yönetimi, sürdürülebilir bir tasarımla üretilen ürünlerin tekrar tekrar kullanımını sağlıyor. Döngüsel ekonomi çerçevesi içinde atık: ya bir kaynağa dönüşmek zorunda ya da bir enerji geri kazanımı olmalı. Her durumda sürdürülebilir atık yönetimi sayesinde oluşan bir kazanç ve yeniden kullanım var.
Akıllı bir atık yönetimi altyapısı olmadan bunu başarmak imkansız. IoT ve bulut tabanlı sistemler sayesinde her şeyi kapsayan, atıkların kaynağında ayrışmasından geri dönüşüm tesislerindeki son aşamaya kadar, bir sistem gerekli. AB Döngüsel Ekonomi Paketi temel eylem alanları ve Green Deal da atık akışının gelişmiş teknolojilerle ayrıştırılmasının ve bu sayede kolaylaşan geri dönüşümün önemini vurgular. Ayrıca çevreye zararlı bertaraf tekniklerinin ve atık sahalarının kullanımının azaltılması, emisyonların azaltılması ve sıfır karbon hedefleri için de son derece önemli adımlar.
Öte yandan, akıllı atık yönetimi teknolojileri, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi yöntemlerini eleştirenlerin de temel çıkış noktası. Son teknoloji atık yönetimi bir yana, şu anda kullanılan atık ayırma ve toplama yöntemlerinin bile oldukça sorunlu olduğu konusunda ısrarcılar. İnsanları atık konusunda bilinçlendirmekten, geri dönüşüm tesisleri faaliyetlerine kadar her şeyi gözeten bir atık yönetimi altyapısı için çok uzun zaman ve yüksek maliyetler gerektiğini düşünüyorlar. Belli ki, Evreka’nın sürdürülebilir ve bulut tabanlı atık yönetimi çözümleriyle henüz tanışmamışlar!
Evreka, dünyadaki sürdürülebilir büyüme trendini doğru okuyarak dijital atık yönetimi konusunda harekete geçen bir şirket. ABD’den Singapur’a kadar dünyanın her bölgesinde 20’den fazla ülkede çalışan Evreka, hepsi bir arada ve uçtan uca entegre dijital atık yönetimi çözümleri sunuyor. #AlwaysBetter mottosuyla hareket eden şirket, yapay zeka teknolojileriyle döngüsel ekonomiye geçişinizi kolaylaştırıyor. Döngüsel ekonomi Türkiye politikaları için de büyük firmalarla ve kamu kurumlarıyla bir araya gelen Evreka, son teknoloji çözümleriyle yeni ekonomi modeline geçişi hızlandırıyor.
Evreka Crew, bireyleri sürece aktif biçimde dahil etmekten, tüm operasyonların takibine kadar her şeyi dikkatlice planlayarak, maliyet ve zaman tasarrufu ile gerçekleştirmenizi sağlıyor. Sıfır karbon ve sıfır atık döngüsel ekonomi hedefleri için hızlanmanızı sağlayacak Evreka ürünlerini kısaca incelemeye ne dersiniz?
Geri dönüşüm, azaltma ve yeniden kullanım için elzem adımlardan biri de atıkları kaynağında ayrıştırmak. Bu aşamada da en önemli roller vatandaşlara ve müşterilere ait! Atık önleme ve ayrıştırma konusunda bireysel bilinci artırmayı hedefleyen Evreka, Müşteri ve Vatandaş Yönetimi Yazılımı sayesinde:
Konteyner Yönetimi, atıkları kaynağında ayırmanın tamamlayıcı adımıdır: doğru yöntemlerle atık toplama. Yazılımla entegre çalışan Konteyner Doluluk Sensörü sayesinde, çöp kutularının doluluk durumu öğrenilir. Bu gerçek zamanlı veriler ışığında günlük olarak optimize edilen rotalar oluşturulur ve Filo Yönetimi kontrolüyle toplama planları hayata geçirilir. Böylece en düşük maliyetle en yüksek performansı elde etmek mümkün hale gelir. Bu sayede:
Döngüsel ekonominin temeli olan geri dönüşüm ve geri kazanım eylemlerinizi geliştirmek istiyorsanız, doğru yerdesiniz! Evreka Atık Toplama Tesisi Yönetimi, malzeme geri kazanım tesislerindeki karışıklığı sona erdirmek ve her ayrıntıyı planlamak için özel olarak tasarlandı. Bu modül ile:
Neredeyse tüm Evreka çözümlerini bir araya toplayan yazılımı tanımanın zamanı geldi: Operasyon Yönetimi. Tanıttığımız çözümlerin yanı sıra, Personel Yönetimi ve özel sektör için kurtarıcı sayılan EPR Yönetimi gibi diğer çözümlerin verilerini de içeren bu modül sayesinde:
Evreka, çevre ve atık yönetimi konusunda uzmanlaşan ekibiyle Sıfır Atık Projeleri, İleri Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Projeleri, Sürdürülebilir Atık Yönetimi başta olmak üzere çevreye yönelik pek çok alanda müşterilerin ihtiyaçlarına özel çözümler geliştiriyor. Döngüsel ekonomi modeli ve mevzuatlara uyumlu bir atık yönetimi sisteminin her şey dahil çözümlerle bir araya getirilmesi ve uçtan uca kontrolü artık çok kolay!
Döngüsel ekonomi hamleleri için sürdürülebilir ve verimli bir atık yönetimi altyapısına ihtiyacınız olacak. İhtiyaçlarınıza yönelik kurgulanmış en uygun çözümler için Evreka ile bugün iletişime geçin!
