Waste & material traceability solution for sustainable facilities
Daha yaşanabilir bir dünya için atık yönetiminin ne kadar önemli olduğunu hiç düşündünüz mü? Üretim ve tüketim dengesinin bozulduğu, bu dengesizliğin de gıda ve su krizi başta olmak üzere pek çok probleme yol açtığı günlerden geçiyoruz. Gezegenimizin kısıtlı kaynaklarını, canlıların sağlığına büyük zararlar veren kimyasal maddeler ve yöntemlerle birleştirerek bu “ne pahasına olursa olsun büyüme” hızına yetişmeye çalışıyoruz. Ne var ki, alışkanlıklarımızı köklü bir biçimde değiştirmezsek, iklim krizi ve kimyasal kirlilik başta olmak üzere sorunlarımızın daha da büyüyeceği aşikar. Atık yönetimi tam da bu noktada devreye giriyor; sağlığa zararlı ve çevreyi kirleten atıkların bertarafı kadar bu atıklardan yeni kaynaklar yaratarak daha sürdürülebilir bir üretim anlayışı geliştirmemizi sağlıyor.
Birleşmiş Milletler de herkes için sürdürülebilir bir yaşam prensibiyle harekete geçerek 2030 için Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları belirledi. Sosyal yapıların iyileştirilmesinden nitelikli eğitime kadar pek çok konuya parmak basan bu amaçların aslında tek bir ortak hedefi var: Herkes için sağlıklı ve kaliteli bir yaşam vadeden bir ekonomi anlayışı geliştirmek, bunu da doğayı koruyarak yapmak. Atık yönetimi de 12. Amaç olan “Sorumlu Üretim ve Tüketim” bölümünün en önemli ayaklarından biri. Daha az kaynakla daha çok ve sorumlu bir üretim anlayışı geliştirmeyi önceliklendiren bu amaç, yeşil ve döngüsel bir ekonomi modeli sunuyor. Bu ekonomi modelinin en önemli alt başlıklarından biri de kimyasal atık yönetimi olarak öne çıkıyor. Peki, kimyasal atık yönetimi neden bu kadar önemli?
Son 40 yıldır sanayi ve teknolojide yaşanan gelişimler üretimi de hızlandırdı ve çok kısa süre içinde hayallerimizin de ötesinde değişimler yaşadık. Günlük hayatımızı kökten değiştiren sosyal ve ekonomik kalkınma, hızını büyük ölçüde kimyasal maddelere borçluydu. Kimyasal atıklar, üretim ve tüketim döngüsünün öylesine ayrılmaz bir parçası ki, 8 saatte bir yeni bir kimyasal madde daha kullanıma sunuluyor!
Sorun şu ki, kimyasal maddeler sosyal ve ekonomik ihtiyaçlar için vazgeçilmez olsa da, atığa dönüşünce canlıların hayatını tehlikeye atıyor. Kimyasal atıklar; yanıcı, reaktif ve toksik özellikler gösterdiği için ekolojik dengeyi bozuyor. Ayrıca tıbbi atık, kozmetik atıkları, pil ve sıvı yakıt gibi pek çok kimyasal atık türü, doğaya karıştığında yüzyıllar boyunca çözünemiyor. Bu yüzden de kimyasal atıkların çevreye verdiği zararlar ve canlılar üzerindeki olumsuz etkileri, telafisi neredeyse imkansız sonuçlar yaratıyor.
Kimyasal atık yönetiminin ciddiyetle ve son derece planlı bir şekilde ele alınması gerekirken, özellikle gelişmekte olan ülkelerde risk hesaplaması ve güvenli bertaraf işlemleri ciddiye alınmıyor. Gelin, doğru planlanan bir kimyasal atık yönetiminin nasıl şekilleneceğini inceleyelim.
Tehlikeli atık türleri arasında yer alan kimyasal atıklar, büyük ölçüde sanayi kaynaklı olsa da evsel atıklar içinde de hatırı sayılır miktarda yer tutuyor. Yağ, deterjan, boya, pil ve pestisit, evsel kimyasal atık türleri arasında en çok görülenler. Öte yandan, tehlikeli atık türleri arasındaki atık yağları içeren ambalajları bile kimyasal atık olarak değerlendirecek kadar dikkatli olmamız gerekiyor. Türkiye’de 2020’de ortaya çıkan tehlikeli atık miktarının 30.9 milyon ton olduğunu söylemek mümkün. Bu atıkları toplamaktan nihai bertaraf işlemlerine kadar detaylı bir biçimde takip etmemiz sağlık ve güvenlik risklerini ortadan kaldırıyor.
Bu yüzden kimyasal atık toplama işlemi; evsel atığı kaynağında ayırmaktan tutun da sanayi atıkları ve radyoaktif atıkları kontrol altında tutmaya kadar geniş operasyonların titizlikle yürütülmesini gerektiriyor. Düzgün bir kimyasal atık toplama planı ayrıştırmaya dayandığı için kimyasal atık kodları hakkında da bilgi sahibi olmak son derece önemli. Kimyasal atıklar, Atık Kodları Listesi’ne göre genelde 06 ve 07 ile başlayan kısımda yer alıyor.
Atık hiyerarşisindeki sınıflandırma ise atığın bileşimi, kimyasal reaksiyon verme durumu, fiziksel durum ve çevre üzerinde bırakacağı etki gibi faktörlere göre yapılıyor. Toplama, geçici depolama, ara depolama, bertaraf ya da geri kazanım işlemlerinin sınıflandırmada belirtilen kriterlere uygun şekilde yapılması ise kimyasal kirlenmenin vereceği zararı minimuma indirmeyi sağlıyor. Aynı zamanda, direktiflere uygun şekilde ve optimize edilmiş rotalara göre taşımak enerji tasarrufu ve çevreyi korumak adına da önemli.
Kimyasal atıkların çevreye verdiği zararlar ve potansiyel sağlık riskleri çok büyük olduğu için tüm süreçler çok daha sıkı standartlarla yönetilmeli. Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nda kimyasal kirlilik ve kimyasal atık yönetimine uzun bir yer ayırması ile uluslararası düzeyde bağlayıcı anlaşmaların yapılması da meselenin ciddiyetini ortaya koyuyor. Tehlikeli atıkların ezici bir çoğunluğu gelişmiş ülkelerde ortaya çıkıyor ve genellikle gelişmemiş ülkelere ihraç ediliyor. Tehlikeli atık ticareti illegal bir şekilde de yapılabildiği ve kazalar nedeniyle özellikle denizlerde kimyasal kirlilik meydana geldiği için kimyasal atık yönetimine uluslararası düzeyde bir standart getirmek isteniyor. Bu bağlamda ticaretin yerini kimyasal atık geri dönüşümünün almasına yönelik düzenlemeler de sık sık gündeme geliyor. Peki kimyasal atıkların geri dönüşüme kazandırılması ne şekilde olabilir?
Çevre kirliliği, iklim krizi ve kaynaklar için verilen savaşların dünyayı daha da vahim noktalara götüreceği açık. Bu yüzden sürdürülebilirlik üzerinde yükselen, doğaya ve yaşadığımız gezegene saygıyı esas alan yeni üretim modellerine ihtiyaç duyuyoruz. Atık yönetimiyle oluşturulan ikincil kaynaklara dayanan döngüsel ekonomi, daha iyi bir geleceğin anahtarları arasında olabilir. Bu bağlamda, kimyasal atıkların geri dönüşüme kazandırılması ekonomik anlamda nitelikli bir katkı da demek.
Geri dönüşümün ülke ekonomisine katkısı bir yana, titizlikle planlanan bir kimyasal atık yönetimi sayesinde kirlilikten kaynaklanan hastalıklar, ölümler ve zehirlenmeler de neredeyse sıfırlanabilir. Tehlikeli atıkların geri kazanımı ise Türkiye’deki mevzuatlara göre şu şekilde yapılabilir:
Kimyasal atıkları depolamak ya da geri kazanmak için yukarıdakilere benzer pek çok yöntem yasal düzenlemelerle takip ediliyor. Ancak kimyasalların hayatımızda ne kadar büyük bir yer kapladığını düşünecek olursak bu yöntemleri uygulamak pek de kolay görünmüyor! Kimyasal atıkların tehlikesini bertaraf etmek ve bu geniş potansiyeli yeni kaynaklar oluşturabilmek adına kullanmak için sürdürülebilir atık yönetimi çözümlerine ihtiyaç büyük. Bu ihtiyacı gören Evreka, karmaşık kimyasal atık yönetimi sürecinin her aşamasında size destek olmaya hazır!
Evreka, son teknoloji ürünü dijital atık yönetimi çözümleri ile sürdürülebilir kalkınmaya destek olma amacıyla yola çıkan bir şirket. Çözümlerinin başarısını 20’den fazla ülkede kanıtlayan ekip; uçtan uca, entegre edilebilir ve gerçek zamanlı data sayesinde her duruma uyarlanabilir ürünler yaratarak kimyasal atıkların toplanmasından geri kazanım tesislerindeki son aşamaya kadar her şeyi sizin için planlıyor.
Üstelik kurumsal kaynak planlaması, stok yönetimi, gözetim zinciri ve genişletilmiş üretici sorumluluğuna dair sunduğu çözümlerle idari ve hukuki iş yükünü de azaltıyor. Gelin, kimyasal atık yönetimi sürecinde size sunulan sürdürülebilir Evreka çözümlerine birlikte göz atalım.
Evreka’nın Konteyner Yönetimi modülü sayesinde:
Varlık Yönetimi ile atıkları kaynağında ayrıştırmak ve doğru planlamayla toplamak hiç de zor olmayacak!
Atık yönetiminin en önemli adımlarından biri olan taşıma aşamasını rota optimizasyonu ile kolaylaştırmaya ne dersiniz? Filo Yönetimi modülü size hem doğa dostu ve karbon emisyonunu azaltan, hem de yakıt, zaman ve maliyetten tasarruf etmenizi sağlayan rotalar oluşturacak. Kimyasal atıklarınızın tüm yasal prodesürlere uygun bir şekilde ve çevreye zarar vermeden taşınacağından emin olabileceksiniz! Bu modül sayesinde:
Filo Yönetimi sayesinde çok daha kısa sürede ve daha az maliyetle daha verimli operasyonlara imza atacaksınız.
Bu modül size Evreka’nın sunduğu neredeyse tüm çözümleri entegre etme fırsatı veriyor. Kimyasal atık yönetiminin tüm detaylarını tek bir platformda gerçek zamanlı takip edebilme özelliği de yöneticilerin işini kolaylaştırıyor. Evreka360 ve Captain App sayesinde elinizdeki bütün kaynakları verimli bir hizmete dönüştürme olanağı bulacaksınız. Bu modülle:
Kimyasal atık yönetiminin her detayına hakim olmak istiyorsanız, Operasyon Yönetimi tam da ihtiyacınız olan şey!
Sıra geldi kimyasal atıkların geri dönüşümüne! Geri Kazanım Tesis Yönetimi modülü ile çevreye zarar verme riskini sıfıra indirerek yeni kaynaklar yaratabilirsiniz. Bu modül sayesinde:
Bu uçtan uca çözüm sayesinde kimyasal atıkları bütün prosedürlere uygun bir şekilde geri kazanmanız ve doğayı korumanız mümkün!
Siz de Evreka’nın sürdürülebilir ve dijital atık yönetimi çözümlerini daha yakından incelemek istiyorsanız, bir demo talep edin!
